هر ساله با نزدیک شدن به چهارشنبه سوری، بازار خرید و فروش مواد محترقه رونق فراوانی پیدا می کند. از قبل این رونق است که پول هنگفتی نصیب سوداگران می شود و صدمات جبران ناپذیر و بعضا مرگ متوجه هموطنان.

در طول همه سالهای پس از استقرار جمهوری اسلامی، آئین های سنتی ایران مانند چهارشنبه سوری چندان مورد توجه تریبون های رسمی نبوده و حتی در مواردی به طور مثال از این جشن به عنوان "آتش پرستی" یاد شده است. با این همه، در سخت ترین سالهای حیات جامعه ایرانی، شب چهارشنبه سوری شب پریدن از آتش بوده است و شب جشن و سرور ایرانیان.

متولیان امور امسال هم همچون سالهای قبل، از اقدامات گسترده برای جلوگیری از عرضه مواد محترقه خبر داده‌اند، با این وجود، با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، انواع مواد محترقه به سهولت و فراوانی در دسترس جوانان و نوجوانان ایرانی قرار دارد.

از هم اکنون صدای نارنجک‌های دستی، سیگارت، دینامیت، هفت ترقه و غیره در معابر شهر به گوش می رسد و درحالی که رییس مرکزاطلاع رسانی نیروی انتظامی تهران بزرگ پیشتر از کشف و ضبط هفت میلیون و ? ????هزارعدد انواع موادمحترقه درپایتخت خبرداده بود، بنا برشواهد موجود، حجم زیادی از این مواد همچنان در شهر وجود دارد.

سر بیشتر چهارراه‌های بزرگ با چراغ قرمزهای طولانی مانند میدان توحید، سه راه‌آذری، چهارراه ولیعصر و میرداماد می توان کسانی را دید که در حال عرضه مواد محترقه هستند. آنها با حرکت در لابه‌لای خودروها، انواع موادمحترقه را با قیمت های متفاوت به جویندگان می فروشند.

سه راه ناصرخسرو تهران، یکی دیگر از مکان‌هایی است که اینگونه مواد بطور پنهان و آشکار در آنجا عرضه می‌شود. سیگارت بسته‌ای ? ?????تومان، موشک بسته‌ای ? ????تومان، هفت ترقه ? ????تومان و دینامیت مشکی و بنفش ? ?????تومان. خیل جوانان و نوجوانان هم گرد دستفروشان را می گیرند و بسته‌های کوچک وبزرگ موادمحترقه را خریداری می‌کنند.

واکنش اعتراضی

چنین است که از هم اکنون صدای مواد محترقه در جای جای شهرهای بزرگ کشور و خصوصا پایتخت به گوش می‌رسد. کاری که در بسیاری از موارد، موجب سلب آرامش ساکنان محله های مختلف می شود. ساقی، زن میانسالی که در یکی از محله های شمال پایتخت ساکن است با ابراز بیزاری از این صداها که برایش یادآور جنگ است، می گوید "دیگر صدای ترقه نیست. صدای انفجارهای میدان جنگ است!"

یک روانشناس بالینی هم معتقد است این محدودیت ها شاید بیش از آنچه عینی باشند، ذهنی هستند. او می گوید: "اصولا مردم ما در طول همه این سالها از عدم امنیت روانی و ناپایداری موقعیت زندگی خود رنج برده اند. نمود رفتارهای غیر معمول که در سالهای اخیر درروزهای نزدیک به چهارشنبه سوری در کشور رایج شده، هیچ ربطی به فلسفه این جشن ایرانی ندارد و بیشتر رنگ حرکات اعتراضی کور را به خود گرفته است."

فروش اینترنتی مواد محترقه

به تازگی برخی از فروشندگان مواد محترقه از اینترنت برای عرضه محصولات خود استفاده می کنند. به گزارش خبرگزاری فارس، پس از آنکه نیروی انتظامی طی روزهای گذشته نظارت گسترده ای را بر فروش و توزیع مواد محترقه اعمال کرد و به گفته رئیس مرکز اطلاع رسانی پلیس تهران بزرگ تنها در 24 ساعت بیش از 2 میلیون مواد محترقه در تهران کشف شد، فروشندگان این مواد راهی تازه را در پیش گرفتند.

راه اندازی برخی سایت های اینترنتی برای فروش هر چه بیشتر انواع مواد محترقه و صوتی از جمله این اقدامهاست. در این سایت ها ضمن معرفی کامل تمامی مواد موجود در بازار، شماره تلفن همراه و یک آدرس الکترونیکی هم برای دریافت سفارشات اعلام شده است.

فروشندگان اینترنتی مواد محترقه همچنین در این پایگاه ها اعلام کرده اند برای سفارشات بالای 20 هزار تومان، هزینه پست پیشتاز برای شهرستانها رایگان است و تخفیف هایی با درصد بالا برای خریداران عمده این مواد در نظر گرفته خواهد شد. این قیمت ها از مواد محترقه ساده با مبلغ 100 تومان آغاز و به مواردی تا حد 15 هزار تومان برای مواد مهم تر و پر سرو صداتر می رسد.

پورحسینی، مدیر روابط عمومی دادسرای تهران هم در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی فارس گفته است" در جلسه ای که به ریاست سعید مرتضوی دادستان عمومی و انقلاب تهران، و با حضور فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ، معاونان دادستان و دیگر اعضای ستاد رسیدگی به جرائم خاص برگزار خواهد شد، نحوه برخورد با این شیوه فروش مواد محترقه نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت". مرتضی گفته است:" شناسایی، جمع ‌آوری افراد و پلمپ مراکز فروشندگانی که مواد محترقه خطرناک را وارد شهر کرده و در مغازه‌ ها در معرض فروش قرار می ‌دهند، در دستور کار قرار گرفته است."

جانشین فرمانده انتظامی تهران بزرگ نیز می گوید: "با توجه به نزدیک شدن به شب چهارشنبه آخر سال با فروشندگان مواد محترقه به شدت برخورد می شود."

به گفته سردار سرتیپ حسین ساجدی نیا ماموران پلیس امنیت عمومی تهران در چند روز گذشته با تعدادی از مغازه‌های رنگ فروشی که اقدام به فروش مواد اولیه مواد محترقه می کردند برخورد و آنها را پلمپ کردند
وی اضافه کرد: "امسال نیز همانند سالهای گذشته از تجمع افراد در معابر اصلی شهر که باعث ترافیک در شب چهارشنبه آخر سال شود جلوگیری خواهد شد."

ساجدی نیا گفت: "اگر تخلفی در این شب انجام شود و افرادی باعث سلب آسایش و آرامش شهروندان شوند با هماهنگی مقامات قضایی این افراد در ایام‌نوروز در بازداشت به سر خواهند برد."

کارشناسان امور این پرسش را مطرح می کنند که راه حل برخورد با چنین ناهنجاری هایی آیا صرفا "برخورد" با مساله است؟ چرا آئین پارسی چهارشنبه سوری، از سوی تریبون های متولی فرهنگ و جامعه کشور، باید چنین در "انزوا" قرار بگیرد که شاید با صداهای مهیب انفجاری راهی به گوش ها بیابد؟